Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
|
pl:miw:miw08_ard_rdf [2008/09/16 23:10] miw |
pl:miw:miw08_ard_rdf [2019/06/27 15:50] |
||
|---|---|---|---|
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| - | ====== Opis ====== | ||
| - | Rafał Szymczyk, <raf.szymczyk@o2.pl> | ||
| - | |||
| - | Zapis ARD przy pomocy RDF w XSLT | ||
| - | |||
| - | ====== Spotkania ====== | ||
| - | ===== 08.03.04 ===== | ||
| - | |||
| - | ===== 08.03.18 ===== | ||
| - | * repr atrybutów dla reguł RIF/OWL/RDF | ||
| - | |||
| - | ===== 080401 ===== | ||
| - | * missed | ||
| - | |||
| - | ===== 080408 ===== | ||
| - | * ??? | ||
| - | |||
| - | ===== 080422 ===== | ||
| - | * to co na 18.3.2008 | ||
| - | |||
| - | ====== Projekt ====== | ||
| - | jak sensownie repr. ard w rdf? | ||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | ===== 1. RIF(Rule Interchange Format) ===== | ||
| - | |||
| - | RIF jest stworzonym przez W3C [[http://www.w3.org/|(Word Wide Web Consorcium)]] formatem reguł pozwalających na ich wymianę dla różnych języków reguł w sieciach semantycznych (RDF, OWL). Format RIF jest ciągle w fazie rozwoju, jedyne dostępne dokumenty są to szkice specyfikacji poszczególnych modułów (Working Draft). Do rozwijanych dokumentów należą m.in. [[http://www.w3.org/2005/rules/wg/draft/rif-fld/|RIF Framework for Logic Dialects ]] oraz [[http://www.w3.org/2005/rules/wg/draft/rif-bld/|RIF Basic Logic Dialect]] | ||
| - | |||
| - | Dokładny opis specyfikacji RIF można znaleźć w projekcie [[https://ai.ia.agh.edu.pl/wiki/pl:miw:miw08_xtt_rif|XTT_RIF]]. Z punktu widzenia projektu, jest wiedza jak zapisywać typowe dla reguł elementy tj: | ||
| - | |||
| - | * wartosc logiczna: np: B | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <Var> B </Var> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | * stałe argumenty: np: 300 | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <arg><Const type="rds:long"> 300 </Const></arg> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | * suma: n+1 | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <Uniterm> | ||
| - | <op><Const type="rif:iri"> op:numeric-add </Const></op> | ||
| - | <arg><Const type=""> 1 </Const></arg> | ||
| - | <arg><Var> n </Var></arg> | ||
| - | </Uniterm> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | * różnica: n-1 | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <Uniterm> | ||
| - | <op><Const type="rif:iri"> op:numeric-subtract </Const></op> | ||
| - | <arg><Const type=""> 1 </Const></arg> | ||
| - | <arg><Var> n </Var></arg> | ||
| - | </Uniterm> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | * równość: (wyr_1) = (wartosc) | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <Equal> | ||
| - | <arg> wyr_1 </arg> | ||
| - | <arg> wartosc </arg> | ||
| - | </Equal> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | * nierówność: n > 0 | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <Uniterm> | ||
| - | <op><Const type="rif:iri"> op:numeric-greater-than </Const></op> | ||
| - | <arg><Var> n </Var></arg> | ||
| - | <arg><Const type="xsd:decimal"> 0 </Const></arg> | ||
| - | </Uniterm> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | * nierówność: n <= 1 | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <Uniterm> | ||
| - | <op><Const type="rif:iri"> op:numeric-less-or-equal-than </Const></op> | ||
| - | <arg><Var> n </Var></arg> | ||
| - | <arg><Const type="xsd:decimal"> 0 </Const></arg> | ||
| - | </Uniterm> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | * suma logiczna : (wyr_1) and (wyr_2) | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <And> | ||
| - | <formula> | ||
| - | (wyr_1) | ||
| - | </formula> | ||
| - | <formula> | ||
| - | (wyr_2) | ||
| - | </formula> | ||
| - | </And> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | * warunek if : (conclusion) if (conditions) | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <Implies> | ||
| - | <if> | ||
| - | (conditions) | ||
| - | </if> | ||
| - | <then> | ||
| - | (conclusion) | ||
| - | </then> | ||
| - | </Implies> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Teraz, na podstawie powyższej wiedzy, możemy spróbować zapisać za pomocą RIF przykład: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | Rule: 1 | ||
| - | if the day is Monday | ||
| - | or the day is Tuesday or the day is Wednesday | ||
| - | or the day is Thursday or the day is Friday | ||
| - | then today is a workday | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Wygląda on następująco: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | <?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?> | ||
| - | <Group xmlns="http://www.w3.org/2007/rif#"> | ||
| - | <sentence> | ||
| - | <Implies> | ||
| - | <if> | ||
| - | <Or> | ||
| - | <formula> | ||
| - | <Equal> | ||
| - | <side><Var>dayofweek</Var></side> | ||
| - | <side><Const type="xsd:string">Monday</Const></side> | ||
| - | </Equal> | ||
| - | </formula> | ||
| - | <formula> | ||
| - | <Equal> | ||
| - | <side><Var>dayofweek</Var></side> | ||
| - | <side><Const type="xsd:string">Tuesday</Const></side> | ||
| - | </Equal> | ||
| - | </formula> | ||
| - | <formula> | ||
| - | <Equal> | ||
| - | <side><Var>dayofweek</Var></side> | ||
| - | <side><Const type="xsd:string">Wednesday</Const></side> | ||
| - | </Equal> | ||
| - | </formula> | ||
| - | <formula> | ||
| - | <Equal> | ||
| - | <side><Var>dayofweek</Var></side> | ||
| - | <side><Const type="xsd:string">Thursday</Const></side> | ||
| - | </Equal> | ||
| - | </formula> | ||
| - | <formula> | ||
| - | <Equal> | ||
| - | <side><Var>dayofweek</Var></side> | ||
| - | <side><Const type="xsd:string">Friday</Const></side> | ||
| - | </Equal> | ||
| - | </formula> | ||
| - | </Or> | ||
| - | </if> | ||
| - | <then> | ||
| - | <Atom> | ||
| - | <op><Const type="rif:iri">thrm:is-workday</Const></op> | ||
| - | <arg><Var>dayofweek</Var></arg> | ||
| - | </Atom> | ||
| - | </then> | ||
| - | </Implies> | ||
| - | </sentence> | ||
| - | </Group> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | W analogiczny sposób możemy zapisać większość reguł. Przykładem może być tu całość [[https://ai.ia.agh.edu.pl/wiki/hekate:hekate_case_thermostat|HeKatE Case Thermostat]] którego reguły przedstawione w RIF wyglądają nastepująco: [[https://ai.ia.agh.edu.pl/wiki/pl:miw:miw08_xtt_rif:thermostat|therm in RIF]]. | ||
| - | |||
| - | |||
| - | ===== RDF===== | ||
| - | **Resource Description Framework (RDF)** jest podstawowym językiem | ||
| - | używanym do zapisu informacji w Sieci Semantycznej i przeznaczonym do | ||
| - | przetwarzania maszynowego. Każdy dokument RDF może być zakodowany | ||
| - | w postaci dokumentu XML, więc istnieje możliwość łatwej jego wizualizacji. | ||
| - | |||
| - | W dosłownym tłumaczeniu RDF jest środowiskiem do opisu zasobów. | ||
| - | Zacząć trzeba więc od wyjaśnienia co jest rozumiane przez jego twórców pod | ||
| - | pojęciem zasobu. Otóż jako zasób można rozumieć nie tylko dowolny obiekt | ||
| - | znajdujący się w sieci ale również pojęcia abstrakcyjne, relacje i obiekty | ||
| - | fizyczne. Zasoby są w RDF reprezentowane przez wspomniane powyżej zunifikowane | ||
| - | identyfikatory zasobów (ang. Uniform Resource Identifier, URI). | ||
| - | URI jest pojęciem szerszym niż popularnie używane identyfikatory lokalizacji | ||
| - | zasobów (ang. Uniform Resource Locator, URL). URL opisuje zasób, który | ||
| - | musi być fizycznie dostępny w Internecie (jak strona WWW, plik na serwerze FTP) i jest szczególnym przypadkiem URI. URI może opisywać dowolny | ||
| - | obiekt, niezależnie od tego, czy znajduje się on w Internecie czy nie. Przykładowo | ||
| - | przy pomocy URI możemy reprezentować osobę przez nadanie jej | ||
| - | identyfikatora URI będącego jej adresem e-mail, adresem jej domowej strony | ||
| - | WWW lub innym identyfikatorem nadanym przez pewną organizację | ||
| - | pozwalającym w sposób jednoznaczny zidentyfikować daną osobę. | ||
| - | |||
| - | Do opisu zasobów używa się tzw. stwierdzeń (ang. statements). Często | ||
| - | zamiennie z terminami zdanie i stwierdzenie używane jest jeszcze określenie | ||
| - | trójka (ang. triple). To ostatnie określenie wynika z faktu, że każde stwierdzenie | ||
| - | w RDF ma strukturę podobną do prostego zdania w języku naturalnym | ||
| - | i składa się z trzech elementów: | ||
| - | - **Podmiotu** (//ang. subject//). Podmiotem jest opisywany zasób reprezentowany przez URI. | ||
| - | - **Orzeczenia** (predykatu) (//ang. predicate//). Orzeczenie jest nazwą cechy lub relacji dotyczącej opisywanego podmiotu i podobnie jak podmiot jest reprezentowane przez URI. | ||
| - | - **Obiektu** (//ang. object//). Obiektem może być inny zasób (reprezentowanyprzez URI) lub stała wartość określana mianem literału (//ang. literal// ). | ||
| - | Najczęściej mamy do czynienia z jedną z dwóch sytuacji - opisujemy | ||
| - | relację między dwoma zasobami (wtedy obiektem jest URI reprezentujące zasób) | ||
| - | lub mówimy, że podmiot ma jakąś cechę o zadanej wartości | ||
| - | (wtedy używamy literału). Literał reprezentować może dowolną wartość | ||
| - | o ile daje się ona zapisać w postaci ciągu znaków. W RDF literałami mogą być tylko obiekty, nie jest możliwe ich użycie w charakterze | ||
| - | podmiotu czy orzeczenia.Każde zdanie można uważać za etykietowany graf skierowany. | ||
| - | |||
| - | |||
| - | {{:pl:miw:1.gif|:pl:miw:1.gif}} | ||
| - | |||
| - | **Rys.1 Graf przedstawiajacy dwa zdania RDF.** | ||
| - | |||
| - | Podmiot i obiekt są węzłami takiego grafu, natomiast orzeczenie jest reprezentowane jako krawędź skierowana od węzła podmiotu do węzła obiektu i | ||
| - | etykietowana przy pomocy URI orzeczenia. Przy rysowaniu grafów wizualizujących dane zapisane w RDF przyjęło się używanie owali do oznaczania | ||
| - | węzłów, które są zasobami (są reprezentowane przez URI). Obiekty będące literałami są natomiast reprezentowane przez prostokąty. | ||
| - | |||
| - | [[https://ai.ia.agh.edu.pl/wiki/pl:miw:miw08_ard_rdf:rdf:rdfexample|Bardziej rozbudowany przykład zapisu w RDF]] | ||
| - | |||
| - | **Użycie faktów: | ||
| - | ** | ||
| - | Wyrażenia RDF występują w postaci trójek zwanych zdaniami (statements). Wszystko do czego odnoszą się zdania są zasobami z pewnymi identyfikatorami lub wartościami. Po to aby fakty były użyte w zdaniach, musimy dysponować pewną tożsamością, która z kolei odpowiada pewniej wartości zasobu. | ||
| - | |||
| - | By zapewnić taką reprezentacje faktów, wprowadza się nowe identyfikatory zasobów, powiązanych tutaj z przestrzenią nazw z prefixem rul: która wskazuje na przestrzeń nazw URI | ||
| - | <http://id.ninebynine.ord/RDFRules/1.0/>: | ||
| - | |||
| - | * rul:Fact – jest pomocniczym typem danych który jest stosowany jako zasób reprezentujący fakt. | ||
| - | * rul:pred – to własność który określa predykat użyty przez fakt | ||
| - | * rul:args – to własność określająca listę argumentów predykatu użytą w fakcie | ||
| - | |||
| - | |||
| - | Przykład pewnego faktu reprezentowanego w RDF /N3 jako | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | ex:subj ex:pred [ rdf:type rdf:List ; | ||
| - | rdf:first ex:val2 ; | ||
| - | rdf:rest [ rdf:type rdf:List ; | ||
| - | rdf:first ex:val3 ; | ||
| - | rdf:rest [ rdf:type rdf:List | ||
| - | : | ||
| - | ... rdf:rest rdf:nil ]]] . | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Resource który reprezentuje ten fakt jest konstruowany jak pokazano w tym przykładzie RDF/N3: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | [ rdf:type rul:Fact ; | ||
| - | rul:pred ex:pred ; | ||
| - | rul:args [ rdf:type rdf:List ; | ||
| - | rdf:first ex:subj ; | ||
| - | rdf:rest _:genid1 ] ] . | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | gdzie _:genid1 jest identyfikatorem reprezentującym „ogon” listy argumentów predykatu | ||
| - | |||
| - | **Reprezentacja reguł:** | ||
| - | Podstawowa struktura reguł których używamy to zbiór faktów poprzedników (antecedent facts) i faktów z nich wynikających (consequent facts) | ||
| - | |||
| - | Reguła: | ||
| - | |||
| - | Afact1 & Afact2 & ... -> Cfact1 & Cfact2 & ... | ||
| - | |||
| - | jest reprezentowana w RDF, używając notacji N3, jako: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | @prefix rdf: <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> . | ||
| - | @prefix rul: <http://id.ninebynine.org/RDFRules/1.0/> . | ||
| - | @prefix ex: <http://example.org/#> . | ||
| - | |||
| - | [ rdf:type rul:Rule ; | ||
| - | rul:from Afact1 ; | ||
| - | rul:from Afact2 ; | ||
| - | ... | ||
| - | rul:infer Cfact1 ; | ||
| - | rul:infer Cfact2 ; | ||
| - | ... ] . | ||
| - | </code> | ||
| - | Taka reprezentacja reguł wprowadza pewne nowe identyfikatory zasobów, powiązanych tutaj z przestrzenią nazw z prefixem rul: która wskazuje na przestrzeń nazw URI | ||
| - | <http://id.mimesweeper.com/RDFExpert/V1.0/ess#>: | ||
| - | |||
| - | * rul:Rule - to pomocniczy typ danych który opisuje zasób który reprezentuje regułę | ||
| - | * rul:from - to właściwość która określa zasób reprezentujący fakt Afact (antecedent fact) reguły, jeden z faktów z którego może być wyciągnięty wniosek | ||
| - | * rul:infer – to właściwość która wskazuje fakt Cfact (conclusion fact) który może być wywnioskowany jeśli wszystkie fakty poprzedzające (antecedent facts) są prawdą. | ||
| - | |||
| - | |||
| - | Tak oto poniższa reguła: | ||
| - | |||
| - | ex:a1( ex:a1s, ex:a1v2, ex:a1v3 ) & | ||
| - | ex:a2( ex:a2s, ex:a2v2 ) -> | ||
| - | ex:c1( ex:c1s, ex:c1v2, ex:a1v3 ) & | ||
| - | ex:c2( ex:c2s ) . | ||
| - | |||
| - | była by reprezentowana w RDF/N3 jako: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | @prefix rdf: <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> . | ||
| - | @prefix rul: <http://id.ninebynine.org/RDFRules/1.0/> . | ||
| - | @prefix ex: <http://example.org/#> . | ||
| - | |||
| - | [ rdf:type rul:Rule ; | ||
| - | rul:from _:genid1 ; | ||
| - | rul:from _:genid2 ; | ||
| - | rul:infer _:genid3 ; | ||
| - | rul:infer _:genid4 ] | ||
| - | </code> | ||
| - | gdzie: genid1, genid2, genid3, genid4 są identyfikatorami reprezentującymi „ogon” listy argumentów predykatu np. genid2 może być opisany jako: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | _:genid2 rdf:type rul:Fact ; | ||
| - | rul:pred ex:a2 ; | ||
| - | rul:args [ rdf:type rdf:List ; | ||
| - | rdf:first ex:a2s ; | ||
| - | rdf:rest [ rdf:type rdf:List ; | ||
| - | rdf:first ex:a2v2 ; | ||
| - | rdf:rest rdf:nil ]] . | ||
| - | </code> | ||
| - | **Zmienne | ||
| - | ** | ||
| - | w ogólnym znaczeniu to identyfikatory które reprezentują pewne określone wartości, ale mogą róznież reprezentować różne wartości jeśli są użyte w innym kontekscie lub w róznych odwołaniach. Na przykład, reguła: | ||
| - | |||
| - | parents( ?a, ?b, ?c ) & | ||
| - | parents( ?b, ?d, ?e ) & | ||
| - | parents( ?c, ?f, ?g ) -> grandparents( ?a, ?d, ?e, ?f, ?g ) | ||
| - | |||
| - | Moze być wywołana dla zbiorów faktów ,które jednocześnie pasują do reguły przodka (antecedents); dla kazdego zbioru faktów, zmienne będą związane z innymi wartościami. | ||
| - | |||
| - | Zmienne są reprezentowane przez zasób typu rul:Var, oraz posiadają rdfs:label własność która jest nazwą zmiennej. Tak oto fakt: | ||
| - | |||
| - | ex:Parents( ?a, ?b, ?c ) . | ||
| - | |||
| - | może być reprezentowany w RDF/N3 jako: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | @prefix rdf: <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> . | ||
| - | @prefix rdfs: <http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#> . | ||
| - | @prefix rul: <http://id.ninebynine.org/RDFRules/1.0/> . | ||
| - | @prefix ex: <http://example.org/#> . | ||
| - | |||
| - | _:genid1 ex:Parents [ rdf:type rdf:List ; | ||
| - | rdf:first _:genid2 ; | ||
| - | rdf:rest [ rdf:type rdf:List ; | ||
| - | rdf:first _:genid3 ; | ||
| - | rdf:rest rdf:nil ] ] . | ||
| - | _:genid1 rdf:type rul:Var ; | ||
| - | rdfs:label "?a" . | ||
| - | _:genid2 rdf:type rul:Var ; | ||
| - | rdfs:label "?b" . | ||
| - | _:genid3 rdf:type rul:Var ; | ||
| - | rdfs:label "?c" . | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Linki: | ||
| - | |||
| - | [[http://www.ninebynine.org/RDFNotes/RDFFactsAndRules.html#xtocid-7560072| Representing Facts and Rules in RDF]] | ||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | ===== OWL - Web Ontology Language ===== | ||
| - | |||
| - | OWL jest językiem ze składnią opartą na XML, a semantyką opartą na tzw. logice deskrypcyjnej (ang. description logics). Stanowi on rozszerzenie [[https://ai.ia.agh.edu.pl/wiki/pl:miw:miw08_hml_rules:rdf|RDF (ang. Resource Description Framework)]]. Służy do reprezentacji i przetwarzania danych w sieci WWW. OWL umożliwia opisywanie danych w postaci ontologii i budowanie w ten sposób tzw. Semantycznego Internetu. OWL posiada trzy podjęzyki o wzrastającej ekspresyjności: OWL Lite, OWL DL, and OWL Full. Zapis w języku OWL składa się z definicji ontologicznych metadanych (container), definicji | ||
| - | relacji binarnych, pojęć, przykładów pojęć oraz aksjomatów definiujących omówione dodatkowe | ||
| - | właściwości pojęć i relacji. | ||
| - | |||
| - | Ponieważ OWL posiada pewne ograniczenia - nie można uchwycić złożonych relacji pomiędzy zdefiniowanymi właściwościami (chociażby ogólnie znany przykład "uncle") - powstała idea rozszerzenia OWL'a o pewne formy regułowe przy jednoczesnym zachowaniu maksymalnej kompatybilności z istniejącą składnią i semantyką OWL. | ||
| - | |||
| - | Obecnie istnieje propozycja języka **[[http://www.daml.org/2003/11/swrl/|SWRL - Semantic Web Rule Language]]** (początkowo nazwany ORL - OWL Rules Language) opartego na połączeniu podjęzyków OWL DL i OWL Lite języka OWL z fragmentami języka [[https://ai.ia.agh.edu.pl/wiki/pl:miw:miw08_hml_rules:ruleML|RuleML (Rule Markup Language)]]. Propozycja ta rozszerza zbiór aksjomatów zapisanych w języku OWL tak, aby obejmował reguły mające postać klauzul. Pozwala to łączyć takie reguły z bazą wiedzy zapisaną w języku OWL. Proponowane reguły mają postać implikacji pomiędzy poprzednikiem (ciałem) i następnikiem (nagłówkiem). Poprzednik i następnik mogą być zbudowane z koniunkcji atomów, pojedynczego atomu albo być puste. (Wiadomo, że regułę zawierającą koniunkcję w następniku można przekształcić w zestaw reguł zawierających tylko jeden atom w następniku). Reguła ma następujące znaczenie: jeśli warunki podane w poprzedniku zachodzą, to warunki podane w następniku także muszą zachodzić. Pusty poprzednik jest traktowany jako trywialnie prawdziwy, a pusty następnik jako trywialnie fałszywy. Atomy w regułach mogą być postaci C(x), P(x,y), sameAs(x,y) lub differentFrom(x,y), gdzie C jest deskrypcją pojęcia języka OWL, P jest własnocią, a x,y są albo zmiennymi, albo indywiduami, albo wartościami danych. | ||
| - | |||
| - | W tzw. Human Readable Syntax czyli składni bardziej czytelnej człowiekowi reguły przyjmują formę: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | antecedent -> consequent czyli poprzednik -> następnik | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | gdzie zarówno antecedent jak i consequent składają się ze zbioru atomów a1 ^ a2 ^ ... ^ an. Zmienne są zaznaczane przy użyciu standardowej konwencji prefixowania ich znakiem zapytania (np.?x). Korzystając z tej składni reguła stwierdzająca że połączenie własności 'parent' i 'brother' da nam własność 'uncle' może być zapisana następująco: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | parent(?a,?b) ^ brother (?b,?c) -> uncle(?a,?c) | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | czyli jeśli Mary jest rodzicem Johna i Bill jest bratem Mary, to ta reguła wymaga by Bill był wujkiem Johna. | ||
| - | |||
| - | Indywidua są zaznaczane za pomocą ich nazw w OWL. Przykładem indywiduum może być 'Fred' lub 'Mary'. Przykład reguły w SWRL określającej własność hasBrother, korzystającej z indywiduum : | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | Person(Mary) ^ hasSibling(Mary, Fred) ^ Male(Fred) -> hasBrother(Mary, Fred) | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Podstawowe typy takie jak integer, long, float czy double są określane za pomocą XML Schema datatypes. Wartości typu Boolean czyli prawda i fałsz są przedstawiane za pomocą vartości "true" i "false". Przykłady literałów: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | 34 | ||
| - | 4.45 | ||
| - | -34 | ||
| - | True | ||
| - | false | ||
| - | "a literal" | ||
| - | </code> | ||
| - | Wszystkie typy danych muszą być poprzedzone prefixem przestrzeni nazw 'xsd:', np: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | xsd:unsignedInt | ||
| - | xsd:string | ||
| - | </code> | ||
| - | Nie wszystkie typy danych XML Schema są obecnie obsługiwane. Do tych wpieranych zaliczamy xsd:int, xsd:short, xsd:long, xsd:boolean, xsd:float, xsd:double, xsd:string, xsd:time, xsd:anyURI, xsd:base64Binary, xsd:xsd:byte, xsd:duration, xsd:dateTime, oraz xsd:date. | ||
| - | |||
| - | Literały mogą być sprecyzowane typem danych przez poprzedzenie ich parą "^^" oraz nazwą typu danej, np: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | 34^^xsd:unsignedInt | ||
| - | "a literal"^^xsd:string | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Jedną z najważniejszych cech SWRL jest możliwość korzystania z zdefiniowanych przez użytkownika predykatów. Predykaty te mogą pobierać jeden lub więcej argumentów i ocenić prawdę jeśli argumenty te odpowiadają predykatowi. Na przykład predykat 'równości' może być zdefiniowany tak by przyjmować dwa argumenty i zwracać true jeśli te argumenty są takie same. Duża liczba typowych predykatów wykonujących operacje matematyczne oraz operacje na stringach zawarte są w SWRL Built-in Submission. | ||
| - | |||
| - | Przykład reguły SWRL korzystającej z wbudowanego predykatu by stwierdzić że osoba z wiekiem większym niż 17 jest osobą dorosłą: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | Person(?p) ^ hasAge(?p, ?age) ^ swrlb:greaterThan(?age, 17) -> Adult(?p) | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Dla zachowania konwencji predykaty zawarte w SWRL poprzedzane są prefixem swrlb. | ||
| - | <code xml> | ||
| - | Person(?p) ^ hasNumber(?p, ?number) ^ swrlb:startsWith(?number, "+") -> hasInternationalNumber(?p, true) | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | W SWRL negacja nie jest możliwa, czyli poniższa reguła jest błędem: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | Person(?p) ^ ¬ hasCar(?p, ?c) -> CarlessPerson(?p) | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Więcej informacji oraz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania odnośnie SWRL: http://protege.cim3.net/cgi-bin/wiki.pl?SWRLLanguageFAQ | ||
| - | |||
| - | Teraz kilka słów o SWRL zapisywanym w XML Presentation Syntax. | ||
| - | |||
| - | * **owlr** - prefix przestrzeni nazw dla nowo przedstawianej składni (**swrlx** w innych opracowaniach) | ||
| - | * **owlx** - prefix przestrzeni nazw http://www.w3.org/2003/05/owl-xml | ||
| - | |||
| - | Deklaracje zmiennych są zdaniami wskazującymi by dany URI był używany jako zmienna. Na przykład: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <owlr:Variable owlr:name="x1"/> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Aksjomaty reguł posiadają poprzedników (owlr:antecedent) oraz następników (owlr:consequent), które są listami atomów tworzonych z klas, predykatów, równości i nierówności. Na przykład: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <owlr:classAtom> | ||
| - | <owlx:Class owlx:name="Person"/> | ||
| - | <owlr:Variable owlr:name="x1"/> | ||
| - | </owlr:classAtom> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | jest atomem klasy używającym nazwy //Person//, natomiast: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <owlr:classAtom> | ||
| - | <owlx:IntersectionOf> | ||
| - | <owlx:Class owlx:name="Person"/> | ||
| - | <owlx:ObjectRestriction owlx:"hasParent"/> | ||
| - | <owlx:someValuesFrom owlx:class="Physician"/> | ||
| - | <owlx:ObjectRestriction/> | ||
| - | <owlx:IntersectionOf> | ||
| - | <owlr:Variable owlr:name="x2"/> | ||
| - | </owlr:classAtom> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | jest atomem klasy używającym opis reprezentujący osobę('Person') mającą przynajmniej jednego rodzica, który jest lekarzem('Physician') | ||
| - | |||
| - | //PropertyAtom// zawiera atrybut //name// oraz dwa elementy które mogą być zmiennymi, indywiduami, albo wartościami danych. Na przykład: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <owlr:datavaluedPropertyAtom owlr:property="grade"> | ||
| - | <owlr:Variable owlr:name="x1"> | ||
| - | <owlx:DataValue rdf:datatype="&xsd:integer">4</owlx:DataValue> | ||
| - | </owlr:datavaluedPropertyAtom> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Na koniec jeszcze przykład atomu wskazującego równość (nierówność) pomiędzy zbiorami indywiduów i nazwami zmiennych. | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <owlr:sameIndividualAtom> | ||
| - | <owlr:Variable owlr:name="x1"/> | ||
| - | <owlr:Variable owlr:name="x2"/> | ||
| - | <owlx:Individual owlx:name="Clinton"/> | ||
| - | <owlx:Individual owlx:name="Bill_Clinton"/> | ||
| - | </owlr:sameIndividualAtom> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Przykład zapisu zdania : jeżeli dzień=poniedziałek wtedy temp=20st za pomocą SWRL: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | monday(?day) -> temp(20) | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | w składni XML: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <owlx:Rule> | ||
| - | <owlr:antecedent> | ||
| - | <owlr:individualPropertyAtom owlr:property="monday"> | ||
| - | <owlr:Variable owlr:name="day"/> | ||
| - | </owlr:individualPropertyAtom> | ||
| - | </owlr:antecedent> | ||
| - | <owlr:consequent> | ||
| - | <owlr:datavaluedPropertyAtom owlr:property="temp"> | ||
| - | <owlx:DataValue rdf:datatype="&xsd:integer">20</owlx:DataValue> | ||
| - | </owlr:datavaluedPropertyAtom> | ||
| - | </owlr:consequent> | ||
| - | </owlx:Rule> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | =====ARD w RDF===== | ||
| - | |||
| - | Proponaowane rozwiązanie: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <?xml version="1.0"?> | ||
| - | <rdf:RDF | ||
| - | xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" | ||
| - | xmlns:rdfs="http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#" | ||
| - | xml:base="http://example.org" | ||
| - | > | ||
| - | <rdf:Description rdf:ID="ard:Attribute"> | ||
| - | <rdf:type rdf:resource="http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#Class"/> | ||
| - | </rdf:Description> | ||
| - | |||
| - | <rdf:Property rdf:ID="ard:Property"> | ||
| - | <rdfs:domain rdf:resource="#ard:Attribute1"/> | ||
| - | <rdfs:range rdf:resource="#ard:Attribute2"/> | ||
| - | </rdf:Property> | ||
| - | |||
| - | </rdf:RDF> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | i przykład: | ||
| - | |||
| - | <code xml> | ||
| - | <?xml version="1.0"?> | ||
| - | <rdf:RDF | ||
| - | xmlns:rdf="http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#" | ||
| - | xmlns:rdfs="http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#" | ||
| - | xml:base="http://example.org" | ||
| - | > | ||
| - | <rdf:Description rdf:ID="Thermostat"> | ||
| - | <rdf:type rdf:resource="http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#Class"/> | ||
| - | </rdf:Description> | ||
| - | |||
| - | <rdfs:Class rdf:ID="Time"> | ||
| - | <rdfs:subClassOf rdf:resource="#Thermostat"/> | ||
| - | </rdfs:Class> | ||
| - | |||
| - | <rdf:Property rdf:ID="is_attribute_of"> | ||
| - | <rdfs:domain rdf:resource="#Time"/> | ||
| - | <rdfs:range rdf:resource="#Thermostat"/> | ||
| - | </rdf:Property> | ||
| - | </rdf:RDf> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | Poniżej przedstawiono inny przykład zapisu ARD w RDF za pomocą biblioteki DublinCore: | ||
| - | <code xml> | ||
| - | <?xml version="1.0"?> | ||
| - | <rdf:RDF | ||
| - | xmlns:rdf="http://www.w3.org/TR/WD-rdf-syntax#" | ||
| - | xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.0/" | ||
| - | xmlns:dcq="http://purl.org/dc/qualifiers/1.0/"> | ||
| - | <rdf:Description about="http://www.thermostat.org/Thermostate"> | ||
| - | <dc:Relation> | ||
| - | <rdf:Description> | ||
| - | <dcq:RelationType | ||
| - | rdf:resource="http://purl.org/dc/vocabularies/RelationTypes/v1.0/IsReferencedBy"/> | ||
| - | <rdf:value resource="http://www.thermostat.org/Time"/> | ||
| - | </rdf:Description> | ||
| - | </dc:Relation> | ||
| - | <dc:Relation> | ||
| - | <rdf:Description> | ||
| - | <dcq:RelationType | ||
| - | rdf:resource="http://purl.org/dc/vocabularies/RelationTypes/v1.0/IsReferencedBy"/> | ||
| - | <rdf:value resource="http://www.thermostat.org/Temperature"/> | ||
| - | </rdf:Description> | ||
| - | </rdf:Description> | ||
| - | </rdf:RDF> | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | ====== Sprawozdanie ====== | ||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | ====== Materiały ====== | ||
| - | |||
| - | [[hekate:hekate_case_thermostat]] | ||
| - | |||
| - | **ARD:** | ||
| - | |||
| - | https://ai.ia.agh.edu.pl/wiki/hekate:bib:hekate_bibliography#gjn2008flairs-userv | ||
| - | |||
| - | Nalepa, G. J. (2008). UServ Case Study, Conceptual Design with ARD+ Method. Paper presented at the FLAIRS2008. | ||
| - | |||
| - | https://ai.ia.agh.edu.pl/wiki/hekate:bib:hekate_bibliography#gjn2008flairs-ardformal | ||
| - | |||
| - | Nalepa, G. J., & Wojnicki, I. (2008). Towards Formalization of ARD+ Conceptual Design and Refinement Method. Paper presented at the FLAIRS2008. | ||
| - | |||
| - | https://ai.ia.agh.edu.pl/wiki/hekate:bib:hekate_bibliography#gjn2008flairs-ardprolog | ||
| - | |||
| - | Nalepa, G. J., & Wojnicki, I. (2008). An ARD+ Design and Visualization Toolchain Prototype in Prolog. Paper presented at the FLAIRS2008. | ||
| - | |||
| - | **RDF:** | ||
| - | |||
| - | http://www.w3.org/RDF/ | ||
| - | |||
| - | If you want to learn about the Resource Description Format (RDF), you should read this primer. | ||
| - | |||
| - | http://en.wikipedia.org/wiki/Resource_Description_Framework | ||
| - | |||
| - | An explanation of RDF by Wikipedia. | ||
| - | |||
| - | http://www.w3.org/TR/NOTE-rdf-simple-intro | ||
| - | |||
| - | Lassila, Ora. Introduction to RDF Metadata, W3C., Note 1997-11-13 | ||
| - | |||
| - | http://www.w3.org/RDF/FAQ | ||
| - | |||
| - | Frequently asked Questions about RDF, W3C. | ||
| - | |||
| - | http://www.ariadne.ac.uk/issue14/what-is | ||
| - | |||
| - | An introductory explanation of RDF by Rachel Heery in Ariadne magazine online. | ||
| - | |||
| - | http://www.rdfabout.com/intro/ | ||
| - | |||
| - | http://www.xml.com/pub/a/2001/01/24/rdf.html | ||
| - | |||
| - | http://xml.coverpages.org/rdf.html | ||
| - | |||
| - | __The RDF tutorials__ : | ||
| - | |||
| - | http://www.w3schools.com/rdf/default.asp | ||
| - | |||
| - | http://www.zvon.org/xxl/RDFTutorial/General/book.html | ||
| - | |||
| - | [[http://webdesign.about.com/gi/dynamic/offsite.htm?zi=1/XJ/Ya&sdn=webdesign&cdn=compute&tm=15&f=00&su=p284.8.150.ip_&tt=14&bt=0&bts=0&zu=http%3A//www710.univ-lyon1.fr/%7Echampin/rdf-tutorial/|RDF tutorial]] | ||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | **XSLT** : | ||
| - | * http://www.w3.org/Style/XSL/ | ||
| - | * http://zvon.org/xxl/XSLTutorial/Output/index.html | ||
| - | * http://w3schools.com/xsl/default.asp | ||
| - | * [[wp>XSLT]] | ||
| - | * http://www.w3.org/TR/xslt20/ | ||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | FIXME | ||
