Tematem tego opracowania są rozwijające się obecnie projekty starające się wcielić w życie idee sieci semantycznej i web 3.0. Wszystkie opierają się na zasadzie istnienia tzw. meta-danych oprócz właściwych informacji widocznych dla użytkownika strony.

Meta-dane pozwalają łączyć i grupować informacje o podobnej tematyce, identyfikować faktyczne znaczenie informacji i przeprowadzać wnioskowanie.

• Semantic MediaWiki która jest faktycznie rozszerzeniem samego MediaWiki czyli systemu na którym oparta jest np. wikipedia.
• IKE Wiki – projekt który został przerwany a za jego kontynuacje przyjmuje się KIWI, którym to zajmiemy się w niniejszym sprawozdaniu.
• KIWI – rozbudowany projekt o wysokim budżecie odróżniający się od Semantic MediaWiki zorientowaniem konkretnie na tematykę Semantic Web. Jest to projekt tworzony od podstaw z myślą o sieci semantycznej.
• SweetWiki - projekt dedykowany sieci semantycznej tworzony w Javie.

SMW (Semantic MediaWiki) będziemy testować wprowadzając przykładowe dane. Na ich podstawie będziemy prezentować możliwości w zakresie sieci semantycznej. Tematem przykładowych danych będzie motoryzacja a w szczególności samochody z podziałem na marki i rodzaje.

Pozostałe dwa projekty (KIWI oraz SweetWiki) zważywszy na brak możliwości przeprowadzenia miarodajnych testów zostaną opisane od strony teoretycznej wraz z najważniejszymi metodami operowania na metadanych.

Z początku zajmiemy się z pozoru najprostszą aplikacją, która ma jednak nad pozostałymi tą przewagę że istnieje na bazie MediaWiki czyli systemu cieszącego się dzisiaj wielką popularnością.

Semantic MediaWiki wykonane jest podobnie jak samo MediaWiki przy pomocy języka PHP i w oparciu o jeden z systemów baz danych – mySQL bądź PostgreSQL. Instalacja polega na dograniu do już zainstalowanej wersji MediaWiki odpowiedniego katalogu i załączeniu w pliku konfiguracyjnym nowego rozszerzenia.

Przy wprowadzaniu danych posiłkowano się rozszerzeniami a najbardziej pomocne z nich okazało się Semantic Web. Każda podstrona była tworzona na podstawie następujących struktur:

• właściwość (property)
• szablon (template)
• formularz (form)
• kategoria (category)
  
  

Semantic MediaWiki posiada system zapytań (inline queries) umożliwiających filtrowanie i wypisywanie wyników wyszukań zgodnie z zadanym zapytaniem.

Wyniki zwracane przez inline queries są filtrowane na podstawie odpowiednich właściwości. Utworzone w ten sposób tabele są automatycznie aktualizowane przy zmianie dotyczących ich podstron i właściwości. Ponadto przy dodaniu dużej ilości meta-danych, możliwości wyszukiwania i listowania konkretnych pozycji są bardzo szerokie.

Jest to system rozwijany do 2007 roku posiadający zaawansowaną funkcjonalność sieci semantycznej. Zbudowany jest w oparciu o JavaServerPages, był testowany na serwerze tomcat 5.5. Wszystkie strony zapisywane są w formacie XHTML lub JSP/JSPX.

System używa RDF do zapisu wszelkich meta danych. Jego rozszerzenie czyli OWL pozwala natomiast na tworzenie ontologii umożliwiających działanie sieci semantycznej i mechanizmów wnioskowania.

O roku 2007 kiedy wypuszczona została wersja beta tego systemu nie są udostępniane żadne odsłony tego systemu. Nie będziemy więc szerzej opisywać tego systemu w tym sprawozdaniu, przyjmując, że projekt jest zawieszony.

Projekt ten był od samych podstaw tworzony z myślą o sieci semantycznej. Dlatego występują znaczne różnice między nim a opisywanym wcześniej SMW, który rozbudowuje istniejące systemy wiki. Na stronach projektu KIWI udostępniono paczki do wygodnej instalacji oprogramowania na własnym komputerze. Po uruchomieniu skryptu instalowana jest baza danych JBOSS oraz cała aplikacja.

Mimo, że instalacja wydaje się bardzo prosta to często występują bardzo kłopotliwe błedy. Z naszej perspektywy najbardziej dokuczliwy jest ten, który ogranicza możliwość instalacji na systemach z ustawionym językiem polskim. Tylko pierwsza odsłona aplikacji jest wolna od tego błędu, co w efekcie ogranicza nas do najmniej zaawansowanej wersji oprogramowania.

Kiwi składa się z pięciu działów służących do zarządzania treścią i meta-danymi oraz administracją swoim profilem i serwisem.

• Pierwszą i najważniejszą częścią z punktu widzenia samej zawartości jest Wiki, które służy do dodawania nowych podstron i dopisywania tagów tworzących meta-dane.
• Drugą częścią jest Browse location czyli dział przeznaczony do tagowania pojęć i miejsc w oparciu o mapę google maps.
• Kolejnymi częściami nastawionymi już raczej na administrację serwisem jest Inpector (przeglądanie meta-danych), Admin (konfiguracja serwisem) oraz My Universe (zarządzanie profilem).

Koncepcja wiki opiera się na współdziałaniu trzech elementów:

• Content Items - tzw. „jednostki wiedzy”, które są faktycznymi stronami i elementami systemu.
• Taggs & Annotations - URI wraz z adnotacją RDF.
• User interface - teksty i dane multimedialne widoczne dla użytkownika.
  
  

Zasada działania polega na przyporządkowaniu elementów Content Items do określonego URI z którym z kolei powiązane są meta-dane w konwencji RDF.

Opisywane tutaj systemy są zróżnicowane leczy wszystkie opierają się na koncepcji wyposażania danych na stronach w meta-dane, które mogą być rozpoznawane i kojarzone przez maszynę (wyszukiwarkę).

SMW nie jest systemem budowanym od podstaw z myślą o SemanticWeb a jedynie rozszerzeniem MediaWiki. Oznacza to jednak, że oparty jest na bardzo popularnej platformie co daje mu sporą przewagę nad konkurencją. KIWI a wcześniej IKEWiki to rozbudowywany już od dłuższego czasu system przeznaczony konkretnie do współdziałania z koncepcją SemanticWeb. Jak mogliśmy zauważyć dosyć daleko jeszcze do uczynienia z tego systemu narzędzia praktycznego i przyjaznego użytkownikowi.

Publikacje na temat knowledge wikis:
http://www.is.informatik.uni-wuerzburg.de/en/staff/joba/jobapublications/
http://planet.kiwi-project.eu/
http://www.schaffert.eu/category/kiwi/

Przykładowe implementacje:
http://ikewiki.salzburgresearch.at/
http://sweetwiki.inria.fr/
http://semantic-mediawiki.org/wiki/Semantic_MediaWiki
http://www.kiwi-project.eu/