Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
|
pl:dydaktyka:unix:lab_skrypty [2017/11/16 16:42] kkutt [4 Złożone skrypty] |
pl:dydaktyka:unix:lab_skrypty [2019/06/27 15:50] |
||
|---|---|---|---|
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| - | ====== Filtry i Skrypty powłoki Sh ====== | ||
| - | <code> | ||
| - | W związku z narastającą liczbą osób, które zwą informatykę | ||
| - | "czarną magią" przedstawiam listę różnic między | ||
| - | informatykiem a czarnoksiężnikiem: | ||
| - | Czarnoksiężnik krzyczy "hokus-pokus" i "abra-kadabra". | ||
| - | Informatyk: "bash" "grep" czy "sed" | ||
| - | |||
| - | Czarnoksiężnik odeśle cię do diabła. | ||
| - | Informatyk wyśle cię do /dev/null | ||
| - | |||
| - | Czarnoksiężnik przenosi przedmioty wzrokiem. | ||
| - | Informatyk obsługuje komputer bez myszki. | ||
| - | |||
| - | Czarnoksiężnicy porozumiewają się telepatycznie. | ||
| - | Informatycy używają komunikatorów. | ||
| - | |||
| - | W domu czarnoksiężnika są tajemna komnaty. | ||
| - | W komputerze informatyka są ukryte foldery. | ||
| - | |||
| - | Aby coś było niewidzialne, czarnoksiężnik używa różdżki. | ||
| - | Informatyk dodaje tylko kropkę przed nazwą. | ||
| - | |||
| - | Ogólnie nasi czytelnicy oskarżali się na fakt, że obie grupy społeczne | ||
| - | używają niezrozumiałych słów (zaklęć, poleceń), noszą dziwne ubrania | ||
| - | (szaty, koszulki z napisami), otaczają się nietypowymi przedmiotami | ||
| - | (różdżki w parasolach, pen-drive'y w pluszakach) a co najważniejsze - | ||
| - | posiadają dziwną i niepojętą dla zwykłego śmiertelnika wiedzę tajemną, | ||
| - | pozwalającą im rozwiązywać problemy (o których zasadniczo nikt nie | ||
| - | wie) w sposób, którego nikt nie rozumie. | ||
| - | |||
| - | /* nadesłał: Grzegorz Mucha, IS 2012 */ | ||
| - | </code> | ||
| - | |||
| - | |||
| - | ===== DO PRZYGOTOWANIA ===== | ||
| - | Samodzielnie należy przed tym laboratorium przygotować: | ||
| - | |||
| - | * podstawy pracy z wybranym edytorem vi, Emacs, nano, pico | ||
| - | * przeczytać artykuł pt.: {{:pl:dydaktyka:unix:gjn-sh.pdf|Podstawy programowania skryptów Sh}} | ||
| - | * przeczytać artykuł pt.: {{:pl:dydaktyka:unix:gjn-bash.pdf|GNU Bash więcej niż Sh}} | ||
| - | |||
| - | Dodatkowo przeglądnąć (w celu ew. skorzystania w czasie zajęć): | ||
| - | |||
| - | * zapoznać się z //[[http://www.tldp.org/guides.html#abs|Advanced Bash-Scripting Guide]]// | ||
| - | * przegląnąć artykuł (3 części) //Bash by example// [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-bash/|część 1]], [[http://www.ibm.com/developerworks/library/l-bash2/|Część 2]], [[http://www.ibm.com/developerworks/library/l-bash3/|Część 3]] | ||
| - | * ew. przeglądnąć [[http://www.tldp.org/HOWTO/Bash-Prog-Intro-HOWTO.html|BASH Programming - Introduction]] | ||
| - | |||
| - | ===== WPROWADZENIE ===== | ||
| - | |||
| - | |||
| - | ==== Rola skryptów w administrowaniu ==== | ||
| - | |||
| - | * pozwalają na łatwe zautomatyzowanie często wykonywanych zadań, | ||
| - | * upraszczają administrowanie systemem, | ||
| - | * umożliwiają dostosowanie narzędzi administracyjnych do swoich celów, | ||
| - | * jak również stworzenie swoich własnych narzędzi. | ||
| - | |||
| - | |||
| - | ==== Czym są skrypty ==== | ||
| - | |||
| - | * skrypty są plikami zawierającymi programy w języku skryptowym. | ||
| - | * ten język jest najczęściej interpretowany, | ||
| - | * w pewnym stopniu spowalnia to jego pracę, | ||
| - | * ale ułatwia pisanie i uruchamianie. | ||
| - | * dostarcza wielu narzędzi "wysokopoziomowych" | ||
| - | |||
| - | ==== Języki i narzędzia do pisania skryptów ==== | ||
| - | Istnieje wiele różnorodnych języków i narzędzi do pisania skryptów. Najpopularniejsze to: | ||
| - | |||
| - | * Sh, | ||
| - | * Csh/Ksh, | ||
| - | * AWK, | ||
| - | * Perl, | ||
| - | * Tcl, | ||
| - | * Python. | ||
| - | |||
| - | ==== Skrypty powłoki Sh ==== | ||
| - | Skrypt sh jest to: | ||
| - | |||
| - | * plik tekstowy zawierający dowolne polecenia wykonywalne oraz wyrażenia języka sh, | ||
| - | * nawet prosta sekwencja poleceń, normalnie wydawanych w powłoce sh, zapisana w pliku staje się skryptem. | ||
| - | |||
| - | |||
| - | ==== Uruchamianie pliku skryptu ==== | ||
| - | |||
| - | * Aby skrypt można było wykonywać bezpośrednio poprzez podanie nazwy, należy nadać mu atrybut wykonywalności (+x). | ||
| - | * Wykonywalny plik tekstowy zawierający polecenia jest uruchamiany najczęściej przy pomocy powłoki logowania użytkownika. | ||
| - | * Aby mieć pewność, że skrypt zostanie uruchomiony przy pomocy odpowiedniego interpretera, trzeba to w nim zapisać. | ||
| - | * Pierwsza linia skryptu powinna mieć postać: | ||
| - | |||
| - | #!/pelnasciezka/interpreter opcje | ||
| - | |||
| - | * Co w przypadku skryptów sh wygląda tak: | ||
| - | |||
| - | #!/bin/sh | ||
| - | |||
| - | * Od znaku hash (#) zaczyna się komentarze, sekwencja ''#!'' na początku pliku jest traktowana jako podanie interpretera. | ||
| - | |||
| - | |||
| - | ==== Przydatne narzędzia ==== | ||
| - | |||
| - | Pisząc skyrpty korzysta się z dowolnych poleceń Unixa. | ||
| - | Tym niemniej największą rolę odgrywają zestawy podstawowych narzędzi GNU. | ||
| - | |||
| - | Proszę przeczytać manual do: | ||
| - | * //textutils// | ||
| - | * //fileutils// | ||
| - | * //sh-utils// | ||
| - | |||
| - | Dodatkowo przydatne narzędzia to: | ||
| - | * **find** | ||
| - | * **xargs** | ||
| - | * **sed** | ||
| - | * **awk** | ||
| - | |||
| - | ==== Podstawianie wyników pracy poleceń ==== | ||
| - | Podstawianie wyników poleceń w linii poleceń jest realizowane przez odwrotny apostrof (klawisz tyldy, nad tabulatorem), na przykład: | ||
| - | |||
| - | <cli> | ||
| - | $ echo "To jest system" `uname` "na maszynie "`hostname` | ||
| - | </cli> | ||
| - | |||
| - | ==== Find ==== | ||
| - | Program **find** służy do wyszukiwania plików w systemie plików. | ||
| - | Podstawowe użycie to: | ||
| - | |||
| - | find sciezka -name nazwapliku -print | ||
| - | |||
| - | Pozwala na zadawanie wielu kryteriów wyszukiwania, łączonych operatorami boolowskimi. | ||
| - | |||
| - | ==== Język Sh ==== | ||
| - | |||
| - | * Zmienne - podstawy | ||
| - | * Dowolne polecenia dostępne w systemie | ||
| - | * Zmienne i polecenia zewnętrzne - odwrócony apostrof, | ||
| - | * Instrukcje warunkowe: **if**, **test** i **case**, | ||
| - | * Funkcje | ||
| - | * Parsing opcji z linii poleceń (przykład parser.sh) | ||
| - | * Inne... | ||
| - | |||
| - | Szczegóły w artykule {{:pl:dydaktyka:unix:gjn-sh.pdf|Podstawy programowania skryptów Sh}} | ||
| - | |||
| - | ===== ĆWICZENIA ===== | ||
| - | |||
| - | ==== - Przydatne narzędzia ==== | ||
| - | === Find === | ||
| - | Znaleźć przy pomocy find: | ||
| - | |||
| - | * w katalogu ///usr/bin// wszystkie pliki o nazwie zaczynającej się na ''au'', | ||
| - | * w katalogu ///tmp// wszystkie pliki należące do użytkownika ''root'', | ||
| - | * w katalogu ///tmp// wszystkie pliki modyfikowane w ciągu ostatnich 24 godzin, | ||
| - | * w katalogu ///tmp// wszystkie pliki zwykłe o uprawnieniach 700. | ||
| - | |||
| - | === Podstawianie wyników pracy poleceń === | ||
| - | Przy pomocy odwróconego apostrofu (obok Tabulatora!) napisać polecenie przypisujące do zmiennej WYNIK: | ||
| - | |||
| - | * aktualną datę, | ||
| - | * napis o treści System pracuje od A, jest zalogowanych B uzytkownikow, gdzie za A i B mają być wstawione odpowiednie informacje z polecenia **uptime** | ||
| - | |||
| - | Przykład: | ||
| - | |||
| - | WYNIK="To jest system `uname` na maszynie `hostname`"; echo $WYNIK | ||
| - | To jest system Linux na maszynie deathstar | ||
| - | ==== - Zaawansowane filtry ==== | ||
| - | |||
| - | Napisać filtr, który: | ||
| - | |||
| - | * wyświetli 7 pierwszych, posortowanych alfabetycznie, nazw plików o nazwie kończącej się na p znajdujących się w katalogu ///usr/bin//. | ||
| - | * poda liczbę wszystkich plików zawierających w nazwie słowo ''debian'', znajdujących sie w katalogu ///usr/bin//. | ||
| - | * zapisze do pliku spis posortowaną alfabetycznie listę użytkowników aktualnie zalogowanych z komputerów mających w nazwie domeny napis ''.agh.edu.pl'' | ||
| - | * wybierze z 6 ostatnich linii pliku spis te, które zawierają słowo cos i poda ilość występujących w nich znaków. (plik testowy należy stworzyć) | ||
| - | ==== - Proste skrypty ==== | ||
| - | === Edytory === | ||
| - | Oglądnąć jak przebiega edycja w edytorze mcedit i GNU Emacs (w razie potrzeby włączyć: ''M-x sh-mode'' i ''M-x font-lock-mode'') | ||
| - | |||
| - | === Tworzenie skryptów === | ||
| - | Napisać poprawny skrypt, który wyświetli: | ||
| - | |||
| - | * aktualną datę, nazwę i czas pracy systemu, | ||
| - | * spis zalogowanych użytkowników i spis sesji osoby uruchamiającej skrypt, | ||
| - | * wyświetli prawa dostępu do pliku podanego jako parametr z linii poleceń: ''skrypt plik'' i poda typ/opis tego pliku | ||
| - | * do powyższego skryptu dopisać (najlepiej w postaci funkcji) kod sprawdzający czy właściciel pliku jest zalogowany, a jeżeli tak to wyświetli informacje o nim i jego otwarte sesje. | ||
| - | * napisać skrypt (np. do użycia jako CGI) generujący dynamicznie stronę WWW (plik HTML) o tytule: ''To jest spis plikow w katalogu KATALOG'' zawierającą spis i opis plików w podanym z lini poleceń katalogu, na każda pozycja spisu jest hiperpołączniem do odpowiedniego pliku. | ||
| - | |||
| - | |||
| - | ==== - Złożone skrypty ==== | ||
| - | Przeanalizować działanie skryptów podanych na [[http://home.agh.edu.pl/~gjn/wiki/dydaktyka:materialy#skrypty|starej stronie]] | ||
| - | ===== Jeśli chcesz wiedzieć więcej ===== | ||
| - | * Napisz skrypt, który dla każdego z plików podanych jako argumenty wywołania wyświetli w kolejnych liniach 3 najczęściej powtarzające się w nim słowa. | ||
| - | * Napisz skrypt, który dla każdego z plików podanych jako argumenty sprawdzi (np. za pomocą polecenia ''file'') zastosowany na nim typ kompresji, a następnie zastosuje odpowiedni program do rozpakowania go. Jeżeli plik wejściowy nie jest spakowany, skrypt powinien wyswietlić ostrzeżenie i nie podejmować żadnej akcji względem tego pliku. | ||
| - | * Napisz skrypt, który zarchiwizuje wszystkie pliki z Twojego katalogu domowego zmodyfikowane w przeciągu ostatnich 24 godzin (można użyć polecenia ''find''). | ||
| - | * Napisz skrypt, który wyświetli po jednym wszystkie pliki z katalogu domowego większe niż 100kB. Dla każdego wyświetlonego pliku skrypt ma zapytać, czy uzytkownik chce skompresować czy usunąć plik, postapić zgodnie z jego wyborem, i przejść do nastepnego pliku. Skrypt ma zapisać do pliku nazwy i czas usunięcia usuniętych plików. | ||
| - | * Napisz skrypt "bezpiecznego usuwania" ''srm.sh'', który podane jako argumenty pliki skompresuje (o ile już nie są skompresowane - należy to sprawdzić, np. przy pomocy polecenia ''file'') a następnie przeniesie je do folderu ''/home/user/trash''. Przy wywołaniu skrypt powinien sprawdzić folder ''trash'' i usunąć z niego pliku starsze niż 48 godzin. | ||
| - | * Napisz skrypt, który rozwiązuje równanie kwadratowe (przyjmując jako argumenty parametry równania), użyj polecenia ''bc''. | ||
| - | * Lista mailingowa. Napisz skrypt, uzywając polecenia ''mail'', który zarządza prostą listą mailingową. Skrypt ma za zadanie co miesiąc odczytywać treść zadanego pliku (podanego jako 1.argument) i rozsyłać go adresatom umieszczonym na liście w pliku podanym jako 2. argument. | ||
| - | |||
| - | * Więcej ciekawych zadań: [[http://www.linuxtopia.org/online_books/advanced_bash_scripting_guide/writingscripts.html|tu]] | ||
| - | * //[[http://www.gnu.org/software/sed/|Sed]]//: seria artykułów na [[http://www.ibm.com/developerworks|dW]]: [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-sed1.html|część 1]], [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-sed2.html|część 2]], [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-sed3.html|część 3]], | ||
| - | * //[[http://www.gnu.org/software/awk/|Awk]]//: seria artykułów na [[http://www.ibm.com/developerworks|dW]]: [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-awk1.html|część 1]], [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-awk2.html|część 2]], [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-awk3.html|część 3]], | ||
| - | * Cykl przykładów narzędzi: [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-tiptex1.html|Tip 1]] [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-tiptex2.html|Tip 2]] [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-tiptex3.html|Tip 3]] [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-tiptex4.html|Tip 4]] [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-tiptex5.html|Tip 5]] [[http://www.ibm.com/developerworks/linux/library/l-tiptex6.html|Tip 6]] | ||
