SED i AWK

Do przygotowania

  • Ciekawym miejscem do ćwiczenia znajomości wyrażeń regularnych jest Regex Crossword :-)

Wprowadzenie

  • sed i awk są narzędziami strumieniowego przetwarzania tekstu.
  • Ich główną zaletą jest możliwość czytania ze standardowego wejścia i wyświetlanie rezultatów na standardowym wyjściu (dlaczego jest to zaleta?).
  • Dane mogą być wczytywane również z pliku.
  • Podczas pracy nie modyfikują żadnych plików.
  • Posiadają szereg instrukcji manipulujących łańcuchami znaków (wstawianie, zastępowanie, itp).
  • Instrukcje mogą być podawane z linii komend (w przypadku małych ilości poleceń) lub czytane z pliku (co zwiększa czytelność w przypadku dużej ilości poleceń).
  • Obsługują wyrażenia regularne!!!

Wyrażenia regularne

  • ang. regular expressions, w skrócie regex lub regexp
  • wzorcami opisującymi łańcuchy znaków.
  • Umożliwiają odnalezienie określonej regularności w danej sekwencji znaków.

Definiowanie wyrażeń regularnych

  • Wyrażenia regularne składają się dwóch podstawowych zestawów znaków:
    • Znaki kontrolne: . ? * + ^ | $ () [] {} \
    • Zwykłe znaki: pozostałe
  • Kolejność znaków w wyrażeniu jest istotna.
  • Wielkość liter w wyrażeniu jest także istotna.
  • Wyrażenie g opisuje wszystkie łańcuchy znaków zawierające literę g np. gitara (ale nie Gitara), zagadka, log.
  • Wyrażenie ba opisuje wszystkie łańcuchy znaków zawierające podciąg ba np. baca, zabawa, żaba.
  • Kropka . określa dowolny znak oprócz znaku końca wiersza np. a.c pasuje do: aac, abc, ale nie pasuje do ac.
  • Nawias kwadratowy pozwala na określenie listy, zakresu znaków np. a[abc]c pasuje do napisów zawierających podciągi: aac, abc, acc - czyli pomiędzy znakami a i c może wystąpić tylko i wyłącznie jeden znak z podanych w nawiasie. Uwaga, należy zauważyć że powyższe wyrażenie pasuje również do: aabc, acccc, itp. Powyższe wyrażenie jest równoznaczne z a[a-c]c poprzez zdefiniowane zakresu za pomocą - myślnika. Istnieje także możliwość listowania zakresów: [a-z0-9] - oznacza dowolną małą literę od a do z lub dowolną cyfrę.
  • Negacja zakresu ^. Znak ^ umieszczony jako pierwszy wewnątrz nawiasu kwadratowego oznacza jego negację np. [^a-c] oznacza wszystkie znaki oprócz a, b, c.
  • Znak ^ ma także drugie znaczenie (żeby nie było tak prosto ^_^). Oznacza początek łańcucha znaków, czyli ^ab określa wszystkie łańcuchy znaków rozpoczynające się od ab np. abakus, natomiast nie pasuje do np: żaba.
  • Podobne znaczenie do ^ ma znak $ oznaczający koniec łańcucha znaków.
  • Okrągłe nawiasy () służą do grupowania części wyrażeń (wykorzystywane do np. określania liczby powtórzeń danego wzorca).
  • Powtórzenia: liczba powtórzeń określa ilość wystąpienia danego wzorca w badanym łańcuchu znaków. Liczbę powtórzeń możemy zdefiniować w następujący sposób:
    • Gwiazdka * - zero lub więcej wystąpień poprzedzającego ją znaku np: a* pasuje do ab, aab, bab, baaab, ale też do: b.
    • Plus + - co najmniej jedno wystąpienie poprzedzającego znaku np: a+ pasuje do ab, aab, bab, baaab, ale nie do: b.
    • Znak zapytania ? po symbolu oznacza najwyżej jedno (być może zero) wystąpienie poprzedzającego wyrażenia.
    • Nawias klamrowy {} pozwala na dokładne określenie minimalnej i maksymalnej liczby powtórzeń:
      • {2,5} - minimalnie 2 a maksymalnie 5,
      • {3} - dokładnie 3 razy,
      • {5,} - co najmniej 5 razy,
      • {,6} - co najwyżej 6 razy.
  • Pionowa kreska (ang. pipeline) | to operator OR np. jeśli napiszemy a|b|c oznacza to, że w danym wyrażeniu może wystąpić a lub b lub c.
  • Jeżeli chcemy użyć jednego ze znaków kontrolnych jako zwykłego to poprzedzamy go backslash-em \ np: ^\$ definiuje wszystkie łańcuchy znaków rozpoczynające się od znaku dolara $.

Przykłady

Kod pocztowy

Polski kod pocztowy składa się z pięciu cyfr i myślnika wstawionego po drugiej cyfrze. Przy pomocy wyrażeń regularnych wzorzec kodu pocztowego może być zdefiniowany następująco:

  • ^[0-9][0-9]-[0-9][0-9][0-9]$
  • ^[0-9]{2}-[0-9]{3}$

Liczby dużego lotka

W dużym lotku losowane są liczby od 1 do 49. Przy pomocy wyrażenia regularnego można sprawdzić czy dana liczba może być wylosowana w dużym lotku. Należy wyrażenia zdefiniować następująco:

  • ^[1-4]?[0-9]{1}$
  • ^[1-4]{,1}[0-9]{1}$

Adres MAC

Adres MAC jest 48-bitowym numerem karty sieciowej. Najczęściej zapisuje się go w postaci heksadecymalnej. Po każdych dwóch znakach może występować (ale nie musi) separator (najczęściej są to: dwukropek, myślnik, spacja). Przykładowy format adresu MAC to:

  • 1F:34:C6:78:90:AB
  • 1F-34-C6-78-90-ab
  • 1f 34 c6 78 90 AB
  • 1F34C67890AB

Wyrażenie regularne akceptujące powyższe zapisy może być zdefiniowane następująco:

  1. [A-Fa-f0-9]{2} - pierwsze dwa znaki (8 bitów bez separatora),
  2. [-: ]? - separatory występujące co najwyżej jeden raz,
  3. [A-Fa-f0-9]{2} - kolejne części adresu (ostatnie 40 bitów)
  4. Wyrażenie składające się z wyr. 2 i 3 trzeba powtórzyć 5 razy: ([-: ]?[A-Fa-f0-9]{2}){5}
  5. Czyli całość może wyglądać następująco: ^[A-Fa-f0-9]{2}([-: ]?[A-Fa-f0-9]{2}){5}$

SED

  • ang. Stream EDitor - edytor strumieniowy.
  • Pomimo swej prostoty umożliwia wykonanie złożonych operacji na łańcuchach znaków.
  • Program przyjmuje polecenia do wykonania z pliku lub z wiersza poleceń (jak zdefinować instrukcje do wykonania z linii poleceń a jak z pliku? - manual).
  • Program wczytuje dane wejściowe linia po linii i dla każdej linii wykonuje wszystkie instrukcje do wykonania!!!

AWK

  • Nazwa pochodzi od pierwszych liter nazwisk jego autorów: Alfreda V. Aho, Petera Weinbergera i Briana Kernighana
  • Jest to program interpretujący język skryptowy, służący do przetwarzania wyrażeń regularnych.
  • Składnia języka jest bardzo podobna do składni języka C.
  • Program wczytuje dane wejściowe rekord po rekordzie i dla każdego rekordu wykonuje wszystkie polecenia.

Ćwiczenia

SED

Przeczytać manual do programu. Zwrócić uwagę na polecenia, ich składnię oraz sposób adresacji poleceń.

  1. Wyświetlić plik /etc/passwd przy pomocy sed.
  2. Zamienić separator - dwukropek - w pliku /etc/passwd na spację.
  3. Wyświetlić tylko loginy użytkowników zapisanych w pliku /etc/passwd
  4. Wyświetlić 4, 7, 10 i 13 linię pliku /etc/passwd
  5. Wyświetlić określone przedziałem (np. od 3. do 5. włącznie) linie pliku /etc/passwd.
  6. Wyświetlić linie pliku /etc/passwd opisujące osoby mające login zaczynający się na 'z'.
  7. Wyświetlić linie pliku /etc/passwd opisujące osoby mające login zaczynający się na 'w' lub 'z'.
  8. Jak przy pomocy sed zaimitować polecenie grep -v? np. dla frazy 'lo' (grep -v lo /etc/networks)
  9. Jak zamienić w pliku wszystkie słowa root na twój login (przetestuj na pliku /etc/aliases)?
  10. Jak zamienić słowo 'root' na twój login w pliku, ale tylko w wierszach, w których występuje 'www'? A jak tam gdzie nie występuje?
  11. Jak usunąć z pliku puste linie?
  12. Jak zamienić przy pomocy sed wszystkie litery 'r' na 'k'?
  13. W jaki sposób zakodować szyfrem ROT13 plik przy pomocy sed (szyfr zamienia litery na występujące 13 liter dalej, np. a↔n, b↔o, itd.)?
  14. Przy pomocy polecenia sed zakomentuj linijkę link-local w pliku /etc/networks.
  15. 8-o W jaki sposób przy użyciu sed wstawić kolumnę X po pierwszym znaku wiersza (dodatkowy znak X w każdym wierszu)? A jak po piątym?
  16. Jak przy pomocy sed powtórzyć 3 razy pierwsze dwie litery każdego wiersza w pliku?
  17. Wylistuj wszystkie wiersze pliku /etc/mime.types zaczynające się od video i wyświetl ich numer.
  18. Napisz polecenie sed imitujące polecenie cut -d: -f2.
  19. W jaki sposób zmienić kolejność słów (np. w pliku /etc/aliases)?
    Jest: news: root
    Zrób: root: news
  20. 8-o Napisz polecenie sed imitujące cat -n.
  21. 8-o Napisać skrypt programu sed który ustawi powłokę startową wszystkim użytkownikom grupy is1 (folder domowy w katalogu is1) na /bin/tcsh. Skrypt ma wydrukować całą zawartość zmienionego pliku na ekranie wraz z zaznaczeniem zmienionych linii - tak jak jest to przedstawione poniżej.
    ----------------------------
    linia w której nastąpiła zmiana powłoki
    ----------------------------
  22. 8-o Napisać skrypt programu sed wyświetlający linię zawarte w pliku /etc/passwd w odwrotnej kolejności.

AWK

Ćwiczenia

  1. Przeczytać manual do programu zwrócić uwagę na:
    • wbudowane zmienne,
    • wbudowane funkcje,
    • wbudowane instrukcje sterujące.
  2. Jak awk interpretuje spacje?
  3. Co określają następujące zmienne: FS, RS, NF, NR, OFS, ORS?
  4. Kiedy wykonywane są instrukcje zawarte w blokach BEGIN oraz END w przypadku kiedy zródło danych składa się z wielu plików?
  5. Zapisać dowolną stronę internetową (może być także ta) w formacie HTML. Wyświetlić jej zawartość przy pomocy polecenia cat a następnie przy pomocy programu awk usunąć wszystkie znaczniki HTML z treści. Rezultat należy wyświetlić na ekranie.
  6. Do powyższego zadania dopisać element filtru, który usunie wszystkie puste linie, oraz te które posiadają tylko białe znaki.

Zadania


8-) 8-) 8-) Zadanie1

Przeanalizować poniższy skrypt (plik userlist):

#!/bin/sh

who | awk '{print $1}' | sort | uniq | xargs -i"{}" grep -e "^{}:" /etc/passwd | awk -f awkuserlist

oraz plik awkuserlist (skrypt programu awk) który jest w nim wykorzystany:

BEGIN {
    FS=":"
    print "<xml version="1.0">";
}
{
    match($5, "^[^, ]*");
    imie=substr($5, RSTART, RLENGTH);
    match($5, " [^, ]*");
    nazwisko=substr($5, RSTART+1, RLENGTH-1);
    login=$1;
    uid=$3;
    gid=$4;
    home=$6;
    shell=$7;
    print "<osoba>";
    print "<imie>"imie"</imie>";
    print "<nazwisko>"nazwisko"</nazwisko>";
    print "<login>"login"</login>";
    print "<uid>"uid"</uid>";
    print "<gid>"gid"</gid>";
    print "<home>"home"</home>";
    print "<shell>"shell"</shell>";
    print "</osoba>";
}
END {
    print "</xml>";
}
  • Jaki jest rezultat wykonania skryptu userlist
  • Dopisać skrypt programu awk który przeanalizuje strumień wyjściowy skryptu userlist i przekształci go w następujący sposób:
  • Format wejściowy:
<osoba>
     <dana1>wartosc1</dana1>
     <dana2>wartosc2</dana2>
     <dana3>wartosc3</dana3>
     <dana4>wartosc4</dana4>
</osoba>
  • Format wyjściowy:
-------------------------------------------
dana1: wartosc1
dana2: wartosc2
dana3: wartosc3
dana4: wartosc4
-------------------------------------------
  • Przykład:
  • Dla wejścia:
<osoba>
     <imie>Jan</imie>
     <nazwisko>Kowalski</nazwisko>
     <login>jkowalski</login>
     <uid>1</uid>
     <gid>1</gid>
     <home>/home/users/jkowalski</home>
     <shell>/bin/bash</shell>
     <miasto>Kraków</miasto>
</osoba>
  • Skrypt powinien wygenerować wyjście:
-------------------------------------------
imie: Jan
nazwisko: Kowalski
login: jkowalski
uid: 1
gid: 1
home: /home/users/jkowalski
shell: /bin/bash
miasto: Kraków
-------------------------------------------


8-) 8-) 8-) Zadanie 2

BibTeX to narzędzie służące do formatowania bibliografii. Operuje ono na danych zawartych w plikach o rozszerzeniu „bib” zawierających dane bibliograficzne. Przykład pliku: publikacje.bib.txt.

Poszczególne wpisy bibliograficzne mają następującą postać:

@rodzaj{klucz,
  author = {wartość},
  title = {wartość},
  year = wartość,
  other = {wartość}
}

Zadanie polega na stworzeniu skryptu bash, który przy użyciu awk wybierze z pliku tylko te wpisy bibliograficzne, które odpowiadają zapytaniu użytkownika. Tzn. skrypt zapisany w pliku szukaj powinien obsługiwać następujące opcje (-a, -t, -k):

  • ./szukaj -a Nalepa - wyszuka wszystkie publikacje autorstwa Nalepy (te wpisy bibtexowe, w których polu author występuje Nalepa),
  • ./szukaj -t slowo - wyszuka wszystkie publikacje zawierające w tytule ciąg slowo,
  • ./szukaj -k slowo - wyszuka wszystkie publikacje zawierające ciąg slowo w dowolnym polu.


8-) 8-) 8-) Zadanie 3

Napisz skrypt programu awk który policzy i wyświetli średnią ocen dla każdego studenta. Lista studentów oraz ocen jest zapisana w pliku, którego nazwę podajemy jako parametr uruchomienia programu awk (nazwa pliku nie może być zakodowana wewnątrz skryptu). Format pliku zawierającego listę studentów oraz ocen jest następujący:

login_1:ocena_1,ocena_2,ocena_3
login_2:ocena_1,ocena_2,ocena_3,ocena_4

Należy przyjąć następujące założenia:

  1. login_n - jest loginem danego studenta.
  2. login_n - istnieje w pliku /etc/passwd.
  3. Liczba studentów nie jest określona, definiuje ją tylko i wyłącznie liczba linii w pliku.
  4. Plik zawiera tylko linie w powyższym formacie - przyjmujemy jako aksjomat i nie weryfikujemy tej kwestii.
  5. ocena_n - oznacza ocenę, liczbę ze zbioru {2.0, 3.0, 3.5, 4.0, 4.5, 5.0} (nie ma przymusu sprawdzania poprawności - przyjmujemy że oceny są wpisane poprawnie).
  6. Liczba ocen dla każdego studenta nie jest określona i może być różna.
  7. Spacje w pliku nie wpływają na sposób jego przetwarzania.

Jako rezultat, skrypt powinien wyświetlić informację o uzyskanej średniej ocenie przez każdego studenta w następującym formacie:

Srednia ocena dla Imie Nazwisko wynosi: X

gdzie:

  1. Imie Nazwisko - oznaczają odpowiednio imię i nazwisko studenta pobrane z pliku /etc/passwd (uwaga: nie login jak to jest w pliku wejściowym).
  2. X - wartość średniej oceny z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.

Napisany skrypt nie może używać żadnych poleceń zewnętrznych.
Przykłady plików: wejściowego oraz wyjściowego.

Dla zainteresowanych

pl/dydaktyka/unix/lab_sed_awk.txt · ostatnio zmienione: 2019/06/27 15:50 (edycja zewnętrzna)
www.chimeric.de Valid CSS Driven by DokuWiki do yourself a favour and use a real browser - get firefox!! Recent changes RSS feed Valid XHTML 1.0