Opis

Projekt zakończony

Magdalena, Pluta, mpluta@wp.pl

BizRulesVocabularies

:!: It is a common visual notation used in the Business_Process_Modeling that is a modeling/design problem in the Business_process_management. The BPMN is officially standarized by OMG. Some possible areas of investigation(at 1st sight):

  • input
    • relation between BPMN and UML, e.g. see Use of UML and Model Transformations for Workflow Process Definitions
    • how could we use Business_Process_Execution_Language
    • the general idea of workflow and tools such as yawl is worth digging in…
    • SBVR
  • output

Extended ARD.

Operujemy na poziomie słownika reguł (zbiór pojęc i zależności między nimi, pytanie jakiego typu zależności), czyli dla reguły:

JEZELI pogoda=pada WTEDY samopoczucie=kiepskie

atrybuty: pogoda, sampopoczucie

metody BizRulesVocabularies wspierają budowanie i strukturalizowanie takich słowników. na czym opiera się struktura: relacje OO (całość/część, gen/spec), inne semantyczne?

ard modeluje relacje zleżn. funkcyjnej, abstr/specyf

Spotkania

08.03.04

  • jakiego typu relacje modeluje się w: UML (diag. ko), SBVR

080318

  • przykłady słowników w UML, SBVR
  • jak się ma SBVR do UML jako język? MOF?

080415

  • zapis termostatu w SBVR, wizualnie, structured english
  • narzędzia?
  • SBVR a ARD?

080429

  • co to jest sbvr? krótki opis, wprowadzenie, źródła
  • opis structured english
  • szczegółowość spec atrybutów?
  • ogólny alg! 2kieru
  • źródła!!!
  • opis zależności

080527

  • w.w. opis

Projekt

opis thermostatu w SBVR

Sprawozdanie

Wprowadzenie

SBVR jest jednym z głównych komponentów MDT (Model Development Tools¬) stworzonym w celu budowania modeli odzwierciedlających pewną badaną branżę poprzez dostarczanie prostych narzędzie bazujących na regułach i słownikach biznesowych (Business Vocabulary and Business Rules ). SBVR został opracowany przez OMG (Object Management Group).

SBVR (The Semantics of Business Vocabulary and Business Rules) definiuje słowniki i reguły przeznaczone do opisu semantyki słowników biznesowych, faktów i reguł, jak również metamodeli CMOF i schematów XMI wspomagających wymianę słowników i reguł pomiędzy organizacjami oraz oprogramowaniem.

SBVR jest integralną częścią MDA (Model Driven Architecture) opracowanego przez OMG. Rysunek poniżej przedstawia pozycję SBVR w Model Driven Architecture.

sbvr

Jednym z kluczowych zadań SBVR jest opis reguł i słowników charakteryzujących daną dziedzinę pozwalającą na szczegółowy opis procesów i struktur organizacyjnych w niej panujących.

Kluczowe pojęcia SBVR

Semantyka

Semantyka to dyscyplina badająca relacje pomiędzy znakami a przedmiotami, do których się one odnoszą. Semantyka zajmuje się badaniem znaczenia słów, czyli interpretacją znaków oraz interpretacją zdań i wyrażeń języka. W SBVR znak może przyjmować jedną z wielu postaci: słowa, frazy, kodu, liczb, ikon itp. SBVR zawiera dwa wyspecjalizowane słowniki:

  • SBVR “Vocabulary for Describing Business Vocabularies” - słownik ten dotyczy terminów oraz ich znaczeń
  • SBVR “Vocabulary for Describing Business Rules” - słownik dotyczy specyfikacji znaczenia reguł biznesowych i bazuje na słowniku Vocabulary for Describing Business Vocabularies

Są to dwa oddzielne słowniki w związku z tym Vocabulary for Describing Business Vocabularies może być używany niezależnie np. jako podstawa dla słowników definiujących semantykę słownictwa i reguł biznesowych.

Business Vocabulary

Business Vocabluary zawiera wszystkie wyspecjalizowane terminy i określenia, nazwy, typy faktów, pojęcia opisujące w pełni daną branżę, pozwalając na swobodną komunikacje pomiędzy poszczególnymi elementami systemu.

Pełny opis Business Vocabluary dostarcza odpowiednich relacji pomiędzy semantyką, relacji pomiędzy innymi słownikami, ich definicjami i informacjami o nich.

Business Rule

SBVR definiuje „business rule” jako:

„rule that is under business jurisdiction”

Co oznacza, że dana branża samodzielnie kształtuje, uchwala i przestrzega reguł w niej panujących. SBVR dostarcza prostego narzędzia pozwalającego na formalny zapis tych reguł. Jeżeli dana reguła nie należy do zbioru reguł oznacza to, że nie opisuje ona precyzyjnie badanej rzeczywistości. Np. oczywistym jest fakt, że prawo grawitacji nie jest regułą handlową ani tez matematyczną.

Reguły są postrzegane jako pewnego rodzaju przewodnik dla podejmowanych decyzji, muszą także dostarczać aktualnych kryteriów dla określenia kolejnych decyzji. Innymi słowy reguły dostarczają ważnych kryteriów dla podejmowania decyzji.

Rules and Formal Logic

Dodatkowym i nie mniej ważnym elementem w reprezentacji reguł SBVR jest połączenie ich z logiką formalną. Należy zwrócić tu uwagę że prawidłowa interpretacja reguł pociąga za sobą pewne zobowiązanie lub wymóg konieczności.

Konsekwentnie w SBVR reguły są elementami które przedstawiają zobowiązania lub konieczności. Wyróżniamy dwie fundamentalne kategorie reguł:

  • Structural Rule - są to reguły określające sposób organizacji zarządzania elementami, których one dotyczą, uzupełniają one definicje i tak dla wypożyczali samochodów stan klienta jest określany jako jeden z poniższych:
    • dokonał rezerwacji
    • wypożyczył auto (jest w stanie posiadania auta)
    • wypożyczenie zakończone w przeszłości
  • Operative Rule są to reguły rządzące zachowaniem działalności. W przeciwieństwie do reguł strukturalnych, reguły operacyjne są jedynymi które mogą być bezpośrednio zmieniane przez ludzi zaangażowanych w danej działalności, np w wypożyczali samochodów: Klientowi który zjawia się pod wpływem alkoholu lub narkotyków nie zostanie wydany w posiadanie wypożyczany samochód.

Ogólne spojrzenie na SBVR

SBVR można przedstawić jako pięć głównych aspektów zilustrowanych na rysunku poniżej:

sbvr

Notations for Business Vocabulary and Business Rules

Kilka uwag na temat notacji

Notacja używana w SBVR opracowana przez OMG oznacza język używany do reprezentacji semantyki i abstrakcyjnej składni. Notacja może być werbalna, graficzna lub kombinacją wyżej wymienionych. Jako elementy notacji należy wymienić gramatykę, składnię oraz konkretną powierzchnię składniową.

SBVR Structured English

SBVR Structured English jest jedną i zarazem najczęściej stosowaną notacją używaną do reprezentacji metamodeli SBVR i jednocześnie wyznacza pewien standard. Dalsze uzupełnienie i wzbogacanie różnych części SBVR Structured English jest mile widziane i w pełni popierane.

Wyróżniamy dwa style SBVR Structured English:

  1. Prefixed Rule Keyword Style
  2. Embedded (mixfix) Rule Keyword Style

Prefix Style reprezentuje reguły poprzez wypisywanie oświadczeń ze słowami kluczowymi reprezentowanymi przez odpowiednie znaczniki. Przykłady pewnej ilości prefiksów są przedstawione w tablicy poniżej.

znaczniki

Prefix Styl jest używany do opisu reguł w wielu dyscyplinach biznesowych przez kilkanaście ostatnich lat. Przez wiele osób uważany jest za bardzo naturalną, przyjazną i intuicyjną notację reguł.

Wyrażenia używane w SBVR Structured English

Najbardziej rozpowszechnionym sposobem wyrażenia definicji i reguł biznesowych jest zapis ich w formie wyrażeń. Alternatywnym sposobem może być zapis w postaci diagramów. Jednakże najczęściej są one wykorzystywane do obserwacji powiązań pomiędzy poszczególnymi elementami reprezentowanego systemu. Diagramy okazały się dość niepraktyczne w obszarze definiowania słowników i reguł.

SBVR SE wykorzystuje zwroty i wyrażenia języka angielskiego do opisu słownictwa oraz definiowania reguł.

Kluczowe słowa i frazy wykorzystywane dla logicznych sformułowań

  • Quantification
Quantification
each universal quantification
some existential quantification
at least one existential quantification
at least n at-least-n quantification
at most one at-most-one quantification
at most n at-most-n quantification
exactly one exactly-one quantification
exactly n exactly-n quantification
at least n and at most m numeric range quantification
more than one at-least-n quantification with n = 2
  • Logical Operations
Logical Operations
it is not the case that p logical negation
p and q conjunction
p or q disjunction
p or q but not both exclusive disjunction
if p then q implication
q if p implication
p if and only if q equivalence
not both p and q nand formulation
neither p nor q nor formulation
p whether or not q whether-or-not formulation
  • Modal Operations
Modal Operations
it is obligatory that p obligation formulation
it is prohibited that p obligation formulation embedding a logical negation
it is necessary that p necessity formulation
it is impossible that p necessity formulation embedding a logical negation
it is possible that p possibility formulation
it is permitted that p permissibility formulation
  • Other Keywords
Other Keywords
the
a, an
another
a given
that
who
what

Przykład

Reguła: It is obligatory that each rental car is owned by exactly one branch.

Wyodrebnione elmenty:

przyklad

Business Process Modeling Notation

Specyfikacja BPMN dostarcza graficznej notacji dla wyrażenia procesów biznesowych w postaci Busines Process Diagram (BPD). Celem BPMN jest wspieranie procesu zarządzania procesami biznesowymi zarówno przez użytkowników technicznych jak i biznesowych przez dostarczanie notacji która jest intuicyjna dla handlowych użytkowników a zarówno jest zdolna przedstawiać kompleksowo semantykę języka.

Business Process Management Initiative (BPMI) rozwinął standard BPMN. Głównym zadaniem stawianym przed BPMN jest dostarczenie notacji która jest łatwo czytelna przez wszystkich biznesowych użytkowników począwszy od handlowych obserwatorów które tworzą początkowe (inicjał) projekty procesów do technicznych wykonawców odpowiedzialny za uzupełnienie technologii która będzie wypełniać tamte procesy i w końcu dla osób które są odpowiedzialne za kierowanie i kontrolowanie tamte procesy. Dlatego tez BPMN tworzy standaryzowany pomost pomiędzy procesem projektowania a procesem implementacji i wdrażania.

Główne elementy graficzne wykorzystywane w BPMN:

  • fact type General

bpmn

  • variable is unitary

bpmn

  • concept1 specializes concept2 (Synonymous Form: concept2 generalizes concept1)

bpmn

  • thing is in set (Synonymous Form: set includes thing or set has element)

bpmn

  • fact type has fact in fact model

bpmn

Szczegółowość specyfikacji atrybutów

SBVR pozwala na szczegółowy opis badanej branży, przykładem może być przedstawiony opis wypożyczalni samochodów Anex E. Przedstawione poniżej diagramy w sposób szczegółowy przedstawiają specyfikę badanego zagadnienia.

rentalcar rentalcar rentalcar

Opis termostatu w SBVR

Opis słownika i reguł

Słownik

  • day
  • hour
  • operation
  • season
  • thermostat_seting
  • season_group
  • day_group

Reguły

  • The summer is January or February or December
  • The autumn is March or April or May
  • The winter is June or July or August
  • The spring is September or October or November
  • The workday is Monday or Tuesday or Wednesday or Thursday or Friday
  • The weekend is Saturday or Sunday
  • The season_group is summer or autumn or winter or spring.
  • The day_group is workday or weekend.
  • It is necessary that season has exactly one season_group
  • It is necessary that day has exactly one day_group
  • If the operation is on_business_hours it is necessary that day include workday of day_group and hours is between ‘9 am and 5 pm’
  • If the operation is not_on business_hours it is posibility that day include weekend of day_group.
  • If the operation is not_on business_hours it is posibility that day include workday of day_group and hours is before ‘9 am’
  • If the operation is not_on business_hours it is posibility that day include workday of day_group and hours is after ‘9 am’
  • It is necessary that in spring on business_hours thermostat_setting is ’20 degree’.
  • It is necessary that in spring on not_on_business_hours thermostat_setting is ’15 degree’.
  • It is necessary that in summer on business_hours thermostat_setting is ’24 degree’.
  • It is necessary that in summer on not_on_business_hours thermostat_setting is ’27 degree’.
  • It is necessary that in autumn on business_hours thermostat_setting is ’20 degree’.
  • It is necessary that in autumn on not_on_business_hours thermostat_setting is ’16 degree’.
  • It is necessary that in winter on business_hours thermostat_setting is ’18 degree’.
  • It is necessary that in winter on not_on_business_hours thermostat_setting is ’14 degree’.

Graficzna reprezentacja reguł

thermostat

Zapis thermostatu w ARD

thermostatard

Wykresy zostały sporządzone przy pomocy graficznego programu Dia.

Plik źródłowy diagramu ard.

Algorytm zamiany SBVR <-> ARD

Na podstawie oryginalnych reguł opisujących działanie termostatu zostały zapisane reguły w SBVR. Tak zapisane reguły zostały przedstawione w sposób graficzny przy pomocy diagramu SBVR.

Te same oryginalne reguły stały się punktem wyjścia dla stworzenie diagramu ARD.

Porównując oba diagramy nasuwa się wniosek, że są one niemalże identyczne. Po usunięciu elementów dotyczących szczegółowego opisu sezonu, pór roku, dni tygodni w tym dni pracujących i wolnych, otrzymujemy diagram identyczny z diagramem ARD. Reguły SBVR opisujące tę część diagramu ograniczają się do reguł:

  • It is necessary that in spring on business_hours thermostat_setting is ’20 degree’.
  • It is necessary that in spring on not_on_business_hours thermostat_setting is ’15 degree’.
  • It is necessary that in summer on business_hours thermostat_setting is ’24 degree’.
  • It is necessary that in summer on not_on_business_hours thermostat_setting is ’27 degree’.
  • It is necessary that in autumn on business_hours thermostat_setting is ’20 degree’.
  • It is necessary that in autumn on not_on_business_hours thermostat_setting is ’16 degree’.
  • It is necessary that in winter on business_hours thermostat_setting is ’18 degree’.
  • It is necessary that in winter on not_on_business_hours thermostat_setting is ’14 degree’.

Materiały

pl/miw/miw08_bizrulesvocabularies2.txt · ostatnio zmienione: 2019/06/27 15:50 (edycja zewnętrzna)
www.chimeric.de Valid CSS Driven by DokuWiki do yourself a favour and use a real browser - get firefox!! Recent changes RSS feed Valid XHTML 1.0